нарт
101Алæгатæ — см. Алæгатæ – перевод Алæгатæ – Нарт цы æртæ мыггагæй Нарт уыдис, уыдонæй иу. Иннæ дыууæ мыггагæй – Æхсæртæгкатæ æмæ Борæтæй – хъауджыдæр Алæгаты кой Нарты эпосы тынг стæм у. Алæгаты мыггаг хъуыстгонд у йæ зондæй, адонæй никуы ничи архайы Нарты… …
102АНИГОЛ — Мыдыбындзыты бардуаг. Ирон адæмы фыдæлтæ мыды куыст рагæй кæй кодтой, уый бæрæг у Нарты кадджытæй. Нартæ йæ кæнынц ронгыл, æмæ афтæмæй у æнцондæр нуазæн, хæрзаддæр. Кадджыты арæх æмбæлæм æртæ мыдамæстыл («Батрадз Уырызмæджы куыд фервæзын кодта»,… …
103БУРАДЗАГЪД — Нæртон мыггаг Борæтæй. Чысылæй йæ йæ мад сæ кæрты фæуагъта, æмæ йæ Нарты знаг сау Доллау адавта. Бæргæ ма йæ агуырдтой æппæт Нартæй, фæлæ ничи зыдта, Доллау кæм царди, уый. Бурадзагъды мад æмæ фыд сæ иунæг хъæбулы мæтæй мæрдтæм бацыдысты. Сау… …
104Донбеттыр — см. Донбеттыр – перевод Донбеттыр – дондунейы паддзах Нарты кадджыты. Эпосы æвдыст цæуы, бирæ чызджытæ кæмæн ис, ахæм тызмæг лæджы хуызы. Нартæн æнгом бастдзинæдтæ ис Донбеттыримæ: йæ чызджытæй иу – Дзерасса нарт Æхсæртæгимæ у домбай нæртон… …
105КУЫРДАЛÆГОН — Уæрхæг йæ фаззон лæппуты райгуырды боны фарнæн нæртон куывдмæ æрхуыдта уæларвæй Куырдалæгоны, фурдæй Донбеттыры, Нартæй та – Борæйы æмæ æндæрты. Лæппутыл нæмттæ дæр сæвæрдта, Куырдалæгон æмæ сын йæ куырдадзы фæтыгæй номæвæрæджы лæварæн радта… …
106Осетинская мифология — см. Ирон мифологи В формировании осетинской мифологии участвовали скифо сармато аланские и местные кавказские племена. Основным источником изучения осетинской мифологии является нартский (нартовский) эпос, который создавался с VIII VII вв. до н.э …
107УÆЙГУЫТÆ — ед. УÆЙЫГ Таурæгъмæ гæсгæ Хуыцау Нарты размæ сфæлдыста Уæйгуыты, Нартæ дæр ма сæ æрæййæфтой. Цардысты хæхбæсты. Нартæн знаггад кодтой, æмæ сæ Нарты гуыппырсартæ цагътой. Æмæ цынæ хуызæттæ сты Уæйгуытæ – иуцæстонтæ, сохъыртæ, хъулонзачъетæ,… …
108ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр …
109ЦАРЦИАТÆ — Ирон адæммæ ис Нарты кадджытæ, Даредзанты таурæгътæ æмæ Царциаты диссæгтæ. Нарты хъысмæт даргъ æмæ уæрæх у. Сæ сæйрагдæр кадджытæ сын Ирыстоны цы къуымы нæ зонынц, ахæм нæй. Уæдæ сæ æрæмбырд кæныныл, сæ рауадзыныл æмæ сæ раиртасыныл куыст дæр… …
110ÆРТÆ НАРТЫ — Нæртон адæм уыдысты иу хъæуы æртæ сыхау, æртæ Нарты: Уæллаг Нарт – Борæтæ, Астæуккаг Нарт – Æхсæртæггатæ æмæ Дæллаг Нарт – Алæгатæ. Нарты сæйрагдæр æртæ мыггаджы: Борæтæ – фосджын æмæ бонджын уыдысты, Æхсæрттæггатæ – æхсарджын æмæ зонынджын,… …
